آشنایی با یخچال های نفراست یا بدون برفک و معرفی اجزاء آن

♦ سایت دیفراست www.defrost.ir مرجع تعمیرکاران لوازم خانگی ♦

 

 

• آشنايي با یخچال های بدون برفک :

بايد دانست كه يخچال هاي خانگي، فريزر، يخچال هاي ويتريني و ساير وسايل سردكننده تراكمي، ساختمان مشابه دارند، و سيستم كار

آنها يكسان است. يك يخچال نسبت به بعضي از لوازم برقي خانگي، چون سماور برقي و بخاري برقي، ازجزئيات بيشتري برخوردار است.

از اينرو اجزاي تشكيل دهنده يخچال را به دو دسته مكانيكي و الكتريكي تقسيم مي كنند.

 

 

• اجزاي مكانيكي يخچال :

• كمپرسور

كار كمپرسور، ايجاد فشار و مكش جهت به حركت در آوردن گاز در سيستم است. در داخل كمپرسور يك موتور الكتريكي تك فاز و يك مجموعه مكانيكي

شامل سيستم سوپاپ و پيستون و ميل لنگ قرار دارد. با رسيدن برق به موتور كمپرسور و به چرخش در آمدن روتور آن توسط ميل لنگ،

پيستون به حركت در آمده و سوپاپ هاي مختلف باز و بسته مي شوند. در نتيجه گاز به گردش در مي آيد. كمپرسور تنها از طريق سرلوله

به بيرون ارتباط دارد.

صرف نظر از لوله كور كه جز در موارد تخليه يا شارژ گاز مورد استفاده قرار نمي گيرد، دو لوله ديگر از اهميت بسزايي برخور دارند. حركت پيستون داخل

سيلندر كمپرسور مرتبا گاز را از لوله برگشت مكيده و با فشار وارد لوله رفت ميكند. به اين ترتيب گاز سرما ساز مدام در حال حركت است و

عمل سرماسازي را انجام مي دهد.

 

 

• رادياتور خنك كننده (كندانسور)

گاز سرد كننده وقتي در داخل كمپرسور تحت فشار قرار گيرد، حرارت آن افزايش مي يابد. حال اگر به طريقي اين گرما سلب نشود و يا تعديل نگردد،

عمل سرما سازي مختل مي شود. از اين رو در يخچال، گاز تحت فشار و گرم شده از كمپرسور وارد لوله هاي مارپيچ مانند كه در تماس مستقيم

هوا است (جاي اين لوله ها در يخچال هاي خانگي پشت كابينت اصلي يخچال است) مي شوند. دماي گاز در اثر ارتباط هوا كاهش يافته و عمل

سرماسازي در سيستم به سهولت انجام مي شود. به منظور حفاظت لوله هاي فلزي كندانسور در برخورد با اشيا و اجسام خارجي، مفتولي

در اطراف كندانسور تعبيه مي كنند.

 

• فيلتر (دراير)

گاز پس از آنكه در داخل كمپرسور تحت فشار قرار گرفت، به منظور كاستن از حرارتش راهي كندانسور مي شود. از آنجا كه ممكن است در عبور

از اين مسير جرم هايي را نيز حمل كند و يا داراي رطوبت باشد، لازم است قبل از سرماسازي كاملا پاك و خشك شود.

بنابراين پس از رادياتور ، از فيلتر عبور مي كند.

فيلتر داراي دو لوله ارتباطي است. يكي از لوله ها سطح مقطع بزرگتري دارد كه در واقع ورودي فيلتر است و به خروجي كندانسور وصل ميشود.

در ورودي فيلتر شبكه هاي توري ريزي براي گرفتن جرمهاي زائد قرار گرفته است. خروجي فيلتر كه سطح مقطع كمتري دارد به لوله مويين متصل

مي شود، تا گاز سرد كننده تحت فشار زياد قرار گيرد. در اين خروجي نيز شبكه هاي توري با سوراخهاي بسيار ريز قرار گرفته است.

در فضاي مياني فيلتر مواد شيميايي به نام سيليكات يا سيليكاژل قرار دارد، كه خاصيت و كار آن جذب رطوبت گاز عبوري است.

 

• لوله مويين (كاپيلاري تيوب)

لوله مويين، لوله اي با قطر بسيار كم است كه به علت باريك بودن به اين نام خوانده مي شود و نقش مهمي در توليد سرما دارد. محل نصب

لوله مويين بين خروجي فيلتر و ورودي با اواپراتور (يخ ساز) است. گاز سرد كننده كه توسط كمپرسور تحت فشار قرار گرفته با عبور از مسير

كندانسور و فيلتر وارد لوله مويين مي شود. در لوله مويين فشار محيط درون آن به حد قابل توجهي افزايش مي يابد. لذا گاز سرد كننده كه تحت

فشار زياد به مايع تبديل شده است، با عبور از لوله مويين وقتي كه وارد اپراتور مي شود، چون ناگهان با حجم زيادي مواجه

مي گردد، تبديل به گاز شده و ايجاد سرما مي نمايد.

 

• اواپراتور (محفظه يخ ساز)

اواپراتور به قسمتي گفته ميشود كه بوسيله تبخير يك ماده خنك كننده سبب توليد سرما شده و در صورت قرار گرفتن در يك ناحيه باعث سرد

شدن آن ناحيه يا محفظه مي شود. در وسايل سردكننده همان محفظه سردكننده را به نام اواپراتور مي شناسند. براي انتقال مطلوب و سريع

سرما جنس اواپراتور را از آلومينيم انتخاب مي كنند. لوله ورودي اواپراتور بسيار باريك است كه در واقع همان نقطه اتصال آن به لوله مويين است،

و لوله خروجي آن سطح مقطع بيشتري دارد و به لوله برگشت كمپرسور مي رسد.

 

⇐ يخچال هاي معمولي:

در يخچال هاي معمولي از سيستم ديفراست براي برفك زدايي انجام مي شود كه با تشكيل برفك شخص با قرارد دادن يخچال در حالت برفك

زدايي مي تواند برفك هاي آن را از بين ببرد (به دور محفظه ي توليد يخ سيم هاي المنت پيچيده شده اند كه توليد گرما كرده و باعث آب شدن

برفك مي شود). در يخچالهاي بدون برفك هم از اين سيستم استفاده مي شود با اين تفاوت كه در يخچالهاي بدون برفك هر 6 لي 7 ساعت يك بار

يخچال به طور خودكار كمپرسور دستگاه خاموش مي شود و عمل يخ زدايي انجام مي شود.

در مرحله 1: فرئون به صورت گاز است كه توسط پمپ بالا برده ميشود.

در مرحله 2: فرئون متراكم شده و به صورت مايع در مي آيد.

در مرحله 3: مايع فرئون از طريق يك دريچه وارد لوله هاي داخل يخچال كه قسمت يخساز را احاطه كرده اند، مي شود.

در قسمت 4: مايع فرئون بخار م يشود و گرماي لازم را از فلز و محتويات يخچال م يگيرد. سپس بخار توسط پمپ به قسمت

1 مكيده مي شود و دوباره در مسير قبلي حركت مي كند.

در واقع، گرماي نهان فرئون توسط پره هاي خنك كننده اي كه پشت يخچال قرار دارند به هواي بيرون داده ميشود.

 

 

• موتور الكتريكي

همان گونه كه قبلا در مبحث كمپرسور خوانديد موتور الكتريكي با يك مجموعه مكانيكي كمپرسور يخچال را تشكيل مي دهند.

موتور الكتريكي از نوع آسنكدون بوده و داراي دو قطب و قسمتهاي عمده آن عبارتند از:

♦ سيم پيچ اصلي

♦ سيم پيچ فرعي

♦ هسته استاتور

♦ رتور

 

 

براي آنكه در موتور يخچال مقاومت اهمي سيم پيچ راه انداز از راكتاس القايي آن زيادتر شود و گشتاور راه اندازي موتور افزايش يابد قسمتي

از سيم پيچ استارت را بصورت بيفيلار اجرا مي كنند لذا با اهم گيري بين سرهاي مشترك و هر كدام از دو سر ديگر مي توان استارت يا اصلي بودن

سيم پيچ را تشخيص داد.

سرهاي الكتروموتور روي كمپرسور درون ترمينال بسته مي شود كه اصولا بصورت مثلثي است.

 

 

• طرز كار موتور الكتريكي

وقتي از طريق ترموستات فرمان به موتور مي رسد جريان الكتريكي از رله استارت و سيم پيچ اصلي عبور مي كند و چون سيم پيچي راه انداز

در مدار نيست جرياني حدود 2 برابر جريان نامي از سيم پيچ اصل عبور نموده و نيروي الكتريكي رله استارت كه با مجذور جريان عبوري از آن متناسب

است افزايش مي يابد و هسته رله را به سمت بالا هدايت مي كند و سيم پيچي راه انداز توسط تيغه مربوطه كه به هسته متحرك رله استارت

متصل است، جريان دار شده و موتور شروع به حركت نمايد.

با حركت الكتروموتور جريان الكتريكي در سيم پيچي اصل نرمال شده و نيروي رله استارت كاهش يافته و هسته آن در اثر نيروي وزن هسته پايين

مي آيد و تيغه مربوط به سيم پيچي راه انداز را قطع مي كند و موتور با سيم پيچي اصلي بكار خود ادامه ميدهد.حركت رتور موتور سبب تحت فشار

قرار دادن گاز از يك سمت و مكش از سمت ديگر مي شود تا زماني كه اواپراتور (يخ ساز) خنك شده و ترموستات جريان موتور الكتريكي را قطع مي نمايد.

 

 

• ترموستات

ترموستات يك كليد اتوماتيك تنظيم دما است كه داخل يخچال قرار دارد. اجزاي اصل ترموسات عبارتند از:

♦ بدنه فلزي

♦ فانوسك

♦ كنتاكت هاي اتصال

♦ لوله بلو كه محتواي گاز حساس است.

♦ لوله مويين

♦ فنر و اهرم ها

♦ پيچ تنظيم

♦ ولوم

♦ صفحه مدرج :كه درجات مختلف روي آن نوشته شده است.

 

معمولا لوله بلويي ترموستات را به قسمت تحتاني و يا سقف اواپراتور متصل مي سازد. با گرم شدن هواي داخل يخچال و يا افزايش درجه حرارت

اواپراتور گاز داخل لوله بلو منبسط مي شود. گاز منبسط شده به فانوسك ترموستات فشار آورده و اهرم مربوط به وصل كنتاكت هاي اتصال را

جابجا كرده باعث اتصال كنتاكت به يكديگر مي شود و لذا ولتاژ شبكه به موتور اعمال مي شود و موتور به كار مي افتد. با به كار افتادن موتور اواپراتور

خنك شده گاز داخل بالن يا مخزن لوله بلو و لوله مويين منقبض شده و فشار از روي فانوسك ترموستات برداشته ميشود با جمع شدن فانوسك اهرم

كنتاكتها به عقب بر مي گردد و اتصال آنها بصورت باز درم يآيد كه باعث توقف كار موتور خواهد شد.

 

• رله راه انداز (رله استارت)

رله استارت بر سه نوع جرياني ولتاژي و حرارتي مي باشد كه بيشتر رله نوع جرياني و يا حرارتي دو منظوره (استارت و بار منفي) به كار برده مي شود.

 

 

• رله بار زياد (بي متال يا اورلود)

هرگاه در كار موتور مشكل بوجود مي آيد مانند آسيب ديدن سيم پيچ هاي اصلي با كمكي و يا مسدود شدن مسير گردش گاز و يا وضعيت بودن ولتاژ و …

جريان دريافتي موتور افزايش يافته و موتور داغ مي كند كه ممكن است بسوزد. از اينرو استفاده از رله بار زياد ضروري است.

رله بار زياد يك فيوز حرارتي است كه بر روي كمپرسور نصب مي شود. كار آن به اين شرح است كه در اثر گرماي جدار خارجي كمپرسور و يا

در اثر عبور جريان الكتريكي موتور از سيم هيتر داخل رله گرم شده و با تحريك صفحه حساس طول آن را افزايش مي دهد و سبب جدا شدن

كنتاكتهاي رله مي گردد.

 

• جعبه تقسيم و سيم رابط

جعبه تقسيم يا ترمينال محل ورود كابل اصلي يخچال و تقسيم سيمهاي خروجي است. سيم رابط يخچال بايد ازنوع كابلي باشد و جهت ارت كردن

حتما نوع سه سيمه آن انتخاب شود.همچنين كابل بايد قابليت انعطاف باشد تا هنگام جابجايي مشكلی براي آن ايجاد نشود.

سطح مقطع سيمهاي كابلي بايد باشد.

 

 

• لامپ يخچال

روشن شدن لامپ داخل يخچال به هنگام باز كردن در آن است. توان لامپ يخچال بين 14 تا 40 وات است. اين لامپ داراي سرپيچ محكمي است.

 

 

• شستي معكوس لامپ

شستي لامپ يخچال مانند شستي زنگ اخبار است. با اين تفاوت كه معكوس عمل مي كند يعني وقتي كه در يخچال باز مي شود، كليد آزاد

است و لامپ روشن مي شود. لامپ خاموش مي شود. بدين جهت به آن شستي معكوس نيز گفته مي شود.

 

 

 

کلمات کلیدی :

یخچال های بدون برفک, یخچال های نفراست, معرفی اجزاء مکانیکی یخچال های بدون برفک, آشنایی با یخچال های نفراست, تعمیرات یخچال, تعمیرات یخچال فریزر, قطعات یدکی یخچال فریزر, تعمیرات لوازم خانگی, ترموستات, طرز کار موتور الکتریکی , کمپرسور یخچال, کندانسور یخچال, اواپراتور, رله اورلود یا بی متال, آشنایی با یخچال های نفراست یا بدون برفک و معرفی اجزاء آن