آشنایی با مفهوم پاورسوپلای یا منبع تغذیه و انواع آن 

سایت دیفراست www.defrost.ir مرجع تعمیرکاران لوازم خانگی

کانال تلگرام گروه تولیدی دیفراست

Telegram.me/defrostgrop

باما همراه شوید

پاورسوپلای یا منبع تغذیه :

دارای انواع مختلفی از نظر نوع، ولتاژ و توان می باشد.

مدل ها: متناوب یا ac – مستقیم یا dc

این دو مدل با مدارهای متفاوت قابل تبدیل به هم هستند. البته تبدیل منبع تغذیه ی متناوب به منبع تغذیه ی مستقیم اندکی مشکل تر است.

منبع تغذیه ی متناوب در لوازم خانگی بیشتر در فن ها، المنت، لامپ، موتور، شیربرقی، پمپ استفاده میشود و منبع تغذیه ی مستقیم در فن های dc ونمایشگرها و مدارات دیجیتال که شامل انواع آی سی و ال سی دی ها وسنسورها و هیدروستات های جدید و رله ها و لامپ های LED موتورهای dc استفاده میشود. باید توجه داشت که در تمامی مداراتی که آی سی وجود دارد مطمئنا منبع تغذیه dc یا مستقیم هم وجود دارد.

نکته جالب اینکه مقدار ولتاژ مستقیم موردنیاز در بردها عمدتا 12 و 5 ولت است و این ولتاژ ازهمان 220 یا 110 ولت برق شهری توسط مبدل ها تولید میشود، این مقدار برق مستقیم برابر با ولتاز 8 عدد باتری 1.5 ولت است که به صورت سری در مدار قرار میگیرند. معمولا بخشهایی از مدار که دارای برق متناوب هستند، از بخش برق مستقیم توسط علایمی روی بردها از هم جدا میشوند تا متخصصین محدوده کاری پرخطر را از منطقه بی خطر تشخیص دهند.

روش های زیادی برای تبدیل ولتاژ برق شهری به ولتاژهای کمتر وجود دارد که هرکدام بنا به کاربرد برد توسط طراح درنظر گرفته میشوند:

_ مبدل های مقاومتی:

این مبدل های کاهنده ی ولتاز، ساده ترین و ارزان ترین روش برای کاهش ولتاژ هستند و توسط چند مقاومت وات بالا تهیه میشوند که کاربرد بسیار کمی دارند و برای روشن کردن چند LED ساده کفایت میکنند. ( این روش تقریبا منسوخ است و برای جنس های ارزان چینی استفاده میشود.)

_ مدارهای کاهنده ترانسی:

توسط این ترانس ها مقدار ولتاژ از 220 ولت متناوب، به ولتاژهای متناوب کمتر مثل 12 ولت تبدیل میشود ( همان مقدار ولتاژ تغذیه بی خطری که باید تبدیل به برق مستقیم 12 و 5 ولت شود و برای آی سی و رله ها و سایرمصرف کننده ها استفاده میشود.)

این مدل تغذیه درحال حاضر بهترین مدل تغذیه دیده شده در سایر مدارات میباشد، علی رغم اینکه گرانترین مدل و سنگین ترین و پرهزینه ترین مدل کاهنده می باشد اما خرابی بسیار کمی دارد و تعمیرات آن نسبت به بقیه راحت تر می باشد.

این ترانس ها دارای خروجی متناوب میباشند و همچنین دارای حداقل 2 سیم پیچ اولیه و ثانویه می باشند.

سیم پیچ های اولیه ی برق متناوب، ورودی ولتاژهای 220 ولت میباشند و سیم پیچ های ثانویه خروجی ولتاژهای مقدار پایین می باشند. ممکن است ترانس ها تک خروجی یا بیشتر باشند. برای چک کردن ترانس باید از روش اهم چک استفاده نمود.

اغلب سیم ها دارای مقداری مقاومت هستند هرچند کوتاه باشند. هر چه طول سیم بیشتر و ضخامت سیم کمتر باشد، مقاومت سیم بیشتر میشود.

سیم پیچ دور اولیه دارای دو سر می باشد که مستقیما به فاز و نول ورودی مدار وصل میشوند. برای تست این قسمت در حالت قطع برق ورودی ، لیدها یا دوسر سیمهای اهم متر را به دوسر سیم پیچ اولیه مدار وصل میکنیم که باید مقاومتی حدود 1 – 2 کیلو اهم را نشان دهد. دقت کنید که این مقدار اهم، اهم ناشی از طول سیم پیچ اولیه ترانس می باشد. این موضوع نشان می دهد که مقدار طول سیم پیچ اولیه خیلی زیاد است گاها چند کیلومتر.

این موضوع و روش تست در سیم پیچ های ثانویه نیز صادق است، با این تفاوت که اهم این قسمت خیلی کمتر است ومعمولا مقداری کمتر از 50 اهم می باشد.

_ تغیه های ترانسی و یا اصطلاحا خازن ترانسی :

در این روش از خازن های سرامیکی به جای ترانس استفاده میشود، این خازن ها به دلیل نداشتن جهت مثبت و منفی در مسیر متناوب برق شهری به صورت سری قرار میگیرند و کاهش ولتاز را خازن انجام میدهد. در این تغذیه ها که تغذیه های ارزان و تقریبا پرکاربردی هستند و در عین حال خرابی زیادی هم دارند، معمولا خازن های پلی استر یا سرامیکی در طول زمان خاصیت خود را از دست میدهند و توان تغذیه کاهش می یابد.

برای تست این خازن ها باید از خازن سنج مولتی متر استفاده کرد. (فرض بر این است که با کار با مولتی متر یا اصطلاحا اهم متر آشنا هستید و لحیم کاری و موارد پایه الکترونیک، از قبیل معنای مواردی چون اهم ، ولتاژ ، جریان ، توان ، ظرفیت خازن و… را میدانید.)